6 June 2019 Rafał Toczko (UMK),  Retoryka sądowa w listownych polemikach św. Augustyna z Donatystami

Wszyscy wiemy, że Augustyn był nauczycielem retoryki, wszyscy wiemy, że nie przestał się nią posługiwać, kiedy został prezbiterem, a potem biskupem.
Daleko nie wszyscy jednak używamy terminu retoryka w tym samym znaczeniu, a przede wszystkim nie w takim znaczeniu, jakie było bliskie Augustynowi.
Najpoczytniejszym dziełem retorycznym w czasach Augustyna i późniejszych były “De Inventione” Cycerona oraz anonimowa “Rhetorica ad Herrenium”, w całości poświęcone argumentacji, w większości argumentacji w sprawach sądowych. I takiej retoryki przede wszystkim musiał uczyć Augustyn.
W moim referacie postaram się wypełnić lukę w badaniach nad Augustynem, wykazując, że w polemikach listownych z Donatystami, które służą mi jako case study, Augustyn posługuje się strategiami argumentacyjnymi zaczerpniętymi ze wspomnianych podręczników. Szczególną uwagę poświęcę użyciu przez niego hellenistycznej teorii statusów w formułowaniu zarzutów dotyczących oskarżeń o schizmę oraz o ponowny chrzest, a także w konstruowaniu obrony przed zarzutami o “traditio” oraz o “persecutio” formułowanymi przez Donatystów.