9 I: Julia Doroszewska (UW), Przechera w przebraniu: osobliwości epifanii świętych w późnoantycznych miraculach

Abstrakt

Osobliwą cechą niektórych późnoantycznych greckich zbiorów relacji o cudach jest specyficzna kreacja epifanii świętych, która ukazuje ich jako swego rodzaju żartownisiów. Lubią oni zwodzić swoich wyznawców i igrać z ich nadzieją na cud uzdrowienia. Święci wykazują dość ekscentryczne poczucie humoru, stosują rozmaite „triki”, zagadki i fortele, zanim ostatecznie ześlą wyczekiwany przez swoich wyznawców-pacjentów cud, a także mają skłonność do pojawiania się w przebraniu – stąd też tytułowy przechera, czyli inaczej trickster. W oparciu o trzy teksty: Miracula Kosmy i Damiana (VI w.), Miracula Cyrusa i Jana (VII w.) oraz Miracula Artemiosa (VII w.) omówię różne typy działania i zachowania świętych, które składają się na ich wizerunek przecherów, zastanowię się nad znaczeniem tych elementów i przedstawię wstępne wnioski.