9 May 2019 Jakub Gruchalski (UW), Ofiara z człowieka ku czci Jowisza Latyńskiego

Informacja o ofierze z człowieka składanej Jowiszowi Latyńskiemu pojawia się w kilkunastu miejscach literatury antycznej począwszy od połowy drugiego wieku po Chr. Wzmiankowana zawsze w kontekście polemicznym (apologie chrześcijańskie, traktat Porfiriusza o wegetarianizmie), ofiara zestawiana jest z ‘historycznymi’ ofiarami (niemowlęta w Kartaginie, rozbitkowie w Taurydzie itp.), stanowiąc dla polemistów współczesny im przykład bestialstwa tradycyjnej religii rzymskiej.

Problem zwrócił uwagę uczonych nowożytnych. Większość badaczy podważała historyczność ofiary, wskazując przede wszystkim na tendencyjność wzmiankujących ją źródeł. W ostatnich latach zdaje się jednak dominować pogląd ‘entuzjastów’ ofiary (Malavolta, Pasqualini, Grandazzi).

W moim wystąpieniu postaram się wykazać, że mimo iż wspomniane wyżej źródła zdają się opisywać jakąś faktyczną ceremonię, na pewno nie mamy do czynienia z ofiarą w rozumieniu starożytnych Rzymian (‘immolatio‘, ‘sacrificium‘, czy nawet ‘sacrum‘).